n N

N-   

[N]

p.p.

P1 - sujeito

na

[na]

adv.

morfema de negação (pré-verbal)

nandji

[ÈnãdZi]

adv.

cf. andji

nansê

[nãÈse]

v.

nascer

nanse    

[Ènãse] ~ [nãÈse]

p.p.

P5 – sujeito e objecto

natá

[naÈta]

s.

natal

naveglá

[navEÈgla]

v.

navegar

nbalu

[Èmbalu]

s.

terra

nda

[nda]

v.

andar

ndjandja

[ÈndZãdZa]

adv.

rapidamente

ne

[ne]

conj.

nem

ne      

[ne]

p.p.

P6 - objecto

nen        

[né]

p.p.

P6 - sujeito

néni

[ÈnEni]

s.

anel

netu

[Ènetu]

s.

neto

nga

[Nga]

part.

cf. n- ka > nga

ngama

[ÈNgama]

s.

gamela; alguidar

ngamá

[NgaÈma]

adv.

através

ngandu

[ÈNgãdu] ~ [NgãÈdu]

s.

tubarão

nganhá

[NgaÈøa]

s.

galinha; ave

nganhá

[NgaÈøa]

v.

alcançar; chegar

nge

[Nge]

s.

pessoas (de fora)

nge sasasá

[ÈNgesasaÈsa]

s.

pessoa alegre/jovial

ngenbú

[NgemÈbu]

s.

morcego

ngené ngené

[NgeÈneNgeÈne]

adj.

com brilho

nginhon

[ngiÈøõ]

s.

corrente; cadeia

nglandji

[ÈNglãdZi]

adj.

grande

nglasa

[ÈNglasa]

s.

graxa

ngunba

[ÈNgúba]

s.

amendoím

ngungunú

[NguNguÈnu]

v.

resmungar

ngunú

[NguÈnu]

s.

tocha; archote

nhami

[Èøami]

s.

inhame

nhon-nhon

[øõÈøõ]

s.

caracol

ni

[ni]

prep.

em

niania

[Ènjanja]

adv.

rapidamente

ningê

[niNÈge]

p.indef.

ninguém

nisidadji

[nisiÈdadZi]

s.

necessidade

noiva

[Ènojva]

s.

noiva

non   

[nõ]

p.p.

P4 – sujeito e objecto

notchi

[ÈnotSi]

s..

noite

nóva

[Èn�va]

s.

notícias

nóve

[Èn�vE]

num.

nove

nóve déchi

[Èn�vEÈdESi]

num.

noventa

novi

[Ènovi]

s.

nuvem

nóvu

[Èn�vu]

adj.

novo; jovem

nózu

[Èn�zu]

s.

nojo

npian

[mpiÈã]

s.

pinha de bananas

npon

[mpõ]

s.

pão

ntelu

[Èntelu]

adj.

inteiro

nuá

[nwa]

s.

lua

nuíni-nuíni

[ÈNwiniÈNwini]

s.

muitas coisas pequeninas